Pored različitosti ova tkiva su međusobno u bliskoj vezi, kako razvojno tako i topografski i funkcionalno pa zajedno čine  potporni aparat zuba.

Predstavljamo vam prof.dr. Smiljku Cicmil. Diplomirala na Stomatološkom fakultetu u Beogradu. Od završetka studija zaposlena je na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu u Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovina. Specijalizaciju iz  parodontologije i oralne medicine završila je 2005. godine na Klinici za parodontologiju i oralnu medicinu Stomatološkog fakulteta u Beogradu. U nastavku teksta čitajte više. 

Prof.dr.  Smiljka Cicmil je diplomirala na Stomatološkom fakultetu u Beogradu 1999. godine. Od završetka studija zaposlena je na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina. Specijalizaciju iz  parodontologije i oralne medicine završava 2005. godine na Klinici za parodontologiju i oralnu medicinu Stomatološkog fakulteta u Beogradu. Godine 2007. stiče diplomu magistra medicinskih nauka, a 2012. godine završava doktorsku tezu na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, gdje je iste godine birana u zvanje docenta na Katedri za parodontologiju i oralnu medicinu. Od 2017. godine stiče zvanje vanrednog profesora. Rukovodilac je Katedre za oralnu rehabilitaciju Medicinskog fakulteta u Foči od 2014. godine. Do sada je objavila više od 20 radova u internacionalnim i nacionalnim časopisima sa recenzijom, prezentovala više od 50 radova na međunarodnim i nacionalnim konferencijama i održala brojna predavanja po pozivu. Koautor je više univerzitetskih udžbenika. Mentor je kandidatima na drugom i trećem ciklusu studija, kao i koordinator više projekata odobrenih od Ministarstva nauke i tehnologije Republike Srpske. 

Šta je parodontologija?

Gingiva, periodoncijum, alveolarna kost i cement korijena zuba su četiri različita tkiva koja okružuju korijen zuba i fiksiraju zub u vilici. Pored različitosti ova tkiva su međusobno u bliskoj vezi, kako razvojno tako i topografski i funkcionalno pa zajedno čine  potporni aparat zuba. Parodontologija je oblast stomatologije koja proučava oboljenja  tkiva koja okružuju zub i fiksiraju ga u vilici. Dva najzastupljenija oboljenja potpornog aparata zuba su gingivitisi i parodontopatije, gdje dalje razlikujemo više formi ovih bolesti koje karakteriše različt tok. U okviru parodontologije se izučava rasprostranjenost ovih oboljenja, njihova klasifikacija, uzroci nastanka, patogenetski tok, klinička slika, kao i terapijske metode koje nam stoje na raspolaganju u liječenju patologije vezane za potporni aparat zuba, a koje za cilj imaju očuvanje zuba u vilici. Pored predhodno navedenog, zadnje dvije decenije, u okviru parodontologije se razvio poseban pravac nazvan parodontalna medicina. Parodontalna medicina proučava povezanosti parodontopatija i sistemskog zdravlja, gdje danas postoje opsežni dokazi o povezanosti parodontopatije sa dijabetesom melitusom, kardiovaskularnim oboljenjima (visok pritisak, ateroskleroza), reumatoidnim artritisom, prevremenim porođajem i rođenjem djece smanjene tjelesne mase i dr.

Koji su simptomi bolesti potpornog aparata zuba?

U cilju prevencije i ranog otkrivanja bolesti posebno je neophodno naglasiti značaj redovnih kontrolnih stomatoloških pregleda. Obzirom da su gingivitisi i parodontopatije hronična inflamatorna oboljenja koja sporo napreduju i nisu u najvećem broju slučajeva praćena  burnim simptomima kao što je bol, koji je još uvijek  najčešći razlog za posjetu stomatologu na našim prostorima, dijagnoza se često postavlja tek kad je bolest u poodmakloj fazi i kad su nastupile obimna i irevirzibilna razaranja svih parodontalnih tkiva. Simptomi koje pacijent može uočiti a znak su oboljenja i koje ne treba zanemariti već se treba obratiti stomatologu su: krvarenje prilikom pranja zuba, otok i crvenilo gingive, osjećaj stranog tijela između zuba ili blaga tupa bol, neugodan zadah iz usta, povlačenje desni i ogolićenje korijena zuba, kao i razmicanje, odnosno promjena položaja ili pak blago labavljenje zuba.

Kako se liječi?

Danas primjenom savremenih terapijskih protokola najveći broj parodontalnih bolesti možemo držati pod kontrolom. Moguće je zaustaviti inflamaciju, spriječiti dalje napredovanje bolesti, a samim tim i gubitak zuba. Za postizanje ovog cilja neophodna je saradnja pacijenta koja podrazumijeva održavanje oralne higijene po preporukama parodontologa i redovne cjeloživotne kontrolne preglede. Najveći broj slučajeva oboljenja parodoncijuma se uspješno liječi primjenom nehirurške mehaničke konzervativne terapije, a dobijeni rezultat je održiv u dužem vremenskom periodu. Ovaj vid liječenja se sastoji od: motivacije i edukacije o održavanju oralne higijene, uklanjanja čvrstih i mekih naslaga sa zuba, kao i eliminacije svih faktora koji favorizuju akumulaciju i zadržavanje naslaga na zubima, te otežavaju održavanje oralne higijene (terapija karijesa, zamjena neadekvatnih zubnih ispuna, korekcija protetskih radova i ortodontskih anomalija) kao i mehaničke obrade parodontalnog džepa. Postoje slučajevi kada je destrukcija potpornih parodontalnih tkiva uznapredovala, što se klinički manifestuje prisustvom dubokih parodontalnih džepova koje nije moguće u potpunosti adekvatno obraditi primjenom nehirurške obrade džepa. Radiološki kod ovih pacijenata se uočava značajan gubitak kosti uz prisustvo infrakoštanih defekata, čija je eliminacija moguća jedino primjenom hirurških regenerativnih procedura, uz primjenu regenerativnog materijala (faktori rasta, biomembrane, zamjenici za kost). Pored regenerativnih postoje i resektivne hirurške metode kojima se eliminiše meki ili tvrdi zid parodontalnog džepa i na taj način zaustavlja dalje napredovanje bolesti. Parodontalna plastična mukogingivalna hirurgija je posebna oblast u oviru hirurške parodontalne terapije. Obuhvata hiruške metode koje se koriste u cilju eliminacije urođenih i stečenih anomalija u odosima između gingive i alveolarne mukoze. Na ovaj način se eliminišu koronarno inserirani pripoji frenuluma i plika, produbljuje vestibulum i proširuje zona pripojne gingive u situacijama kada ne postoji ili kada je neadekvatne širine. Najveći izazov iz domena mukogingivalne parodontalne hirurgije je terapija recesije gingive. Podrazumijeva prekrivanje ogolićenih korijenova zuba, uz istovremenu izmjenu biotipa gingive i proširenje zone pripojne gingive.

Zbog čega se javlja paradentoza?

Osnovni etiološki faktor koji dovodi do nastanka parodontopatije su mikroorganizmi dentalnog biofilma, odnosno poremećaj u sastavu normalne flore mikroorganizama koji fiziološki naseljavaju usnu duplju.  Danas se zna da od velikog broja mikroorganizama, više od 800 vrsta  se može naći u ustima svih nas, samo mali broj ima sposobnost da dovede do zapaljenja. Prisustvo ovih patogenih vrsta je neophodan faktor za započinjanje patološkog procesa, a dalja destrukcija parodontalnih tkiva nastaje kao rezultat neadekvatnog imunobiološkog odgovora domaćina koji nije sposoban da eliminiše mikroorganizme, pretvara se u svoju suprotnost i dovodi do dalje destrukcije parodontalnih tkiva. Stoga je u prevenciji najvažnije adekvatno četkanje zuba i svakodnevno uklanjanje dentalnog biofilma, kojim se sprečava njegovo sazrijevanje koje je osnovni preduslov za prekomjerno razmnožavanje patogenih vrsta.