PRF (eng. Platelet Rich Fibrin) je autologni biomaterijal druge generacije trombocitnih koncentrata koji imaju ulogu obnavljanja koštanog i mekog tkiva.
Piše: Dr. Amela Herak
Biografija: Dr. Amela Herak rođena je u Goraždu. Nakon završene srednje medicinske škole upisuje Medicinski fakultet u Foči, smjer Stomatologija. U toku studija učestvuje u 5. naučno-stručnom skupu Studenti u susret nauci sa međunarodnim učešćem-STES kao autor i koautor. Studije je uspješno završila 2018. godine. Od ove godine je i certifikovani ljekar za PRP tretman. Zaposlena je u privatnoj stomatološkoj ordinaciji Dr. Muhamed Tafi, čiji je vlasnik Specijalista Maksiloacijalne hirurgije Dr. Muhamed Tafi. Ordinacija je osnovana 2010. godine u Sarajevu i pruža usluge iz oblasti. – Polivalentne stomatologije – Oralne hirurgije – Implantologije – Protetike – Te usluge anti-aging medicine (PRP tretman, tretmani hijaluronskim filerima)
Tretman plazmom PRF se koristi kako bi se nadoknadio gubitak kosti. To je tehnika autotransplantacije koja omogućuje brzi oporavak zahvaćenih područja. PRF (“platelet rich fibrin”) je skraćenica za fibrin bogat trombocitima koji se nalazi u krvi pacijenta. Koristi se u implantologiji, oralnoj kirurgiji, parodontologiji i estetskoj medicini za prirodni oporavak oštećenih tkiva. Detaljnije o PRD terapiji u dentalnoj medicinic za časopis DentBiH piše dr. Amela Herak.
Ljudski organizam ima idealne regenerativne sposobnosti, a moderna medicina i stomatologija su iskoristili taj potencijal PRF metodom. PRF (eng. Platelet Rich Fibrin) je autologni biomaterijal druge generacije trombocitnih koncentrata koji imaju ulogu obnavljanja koštanog i mekog tkiva. PRF metodu u dentalnu medicinu prvi je uveo Dr Joseph Choukrown u Francuskoj, 2001.godine. PRF se dobija centrifugiranjem krvi pacijenta i sastoji se od trombocita i plazme.
Prirodni krvni ugrušak se sastoji od 94% eritrocita, 5% trombocita i manje od 1% leukocita i brojnih fibrinskih niti. PRF krvni ugrušak sadrži 4% eritrocita, čak 95% trombocita i 1% leukocita, stoga se ovaj metod koristi kao način uvođenja koncentrovanih faktora rasta PDGF, TGF-B, IGF-I na mjesto hirurškog zahvata. Faktori rasta podstiču proliferaciju fibroblasta i zarastanja kosti, povećavaju vaskularizaciju tkiva, stvaraju kolagen i dovode do mitoze matičnih ćelija i osteoblasta. U dentalnoj medicini, PRF ima široku primjenu i to u oralnoj hirurgiji, implantologiji, parodontologiji, te pretprotetskoj pripremi grebena.
Najčešća primjena PRF je u slijedećim konkretnim slučajevima :
- augmentacija sinusa nakon tehnike podizanja dna maksilarnog sinusa
- prezervacija alveole nakon vađenja zuba
- zarastanje i regeneracija kosti i mekog tkiva
- prevencija nastanka postekstrakcione boli, obzirom da je fibrinski ugrušak bogat faktorima rasta i trombocitima podstiče nastanak krvnog ugruška i brže zarastanje rane.
- primjena u implantologiji u cilju oblaganja implantata
- veliki potencijal u slučajevima mekotkivnog zarastanja, angigeneze, spriječavanja nastanka ožiljka i diferencijacije matičnih ćelija.
Postupak dobijanja PRF materijala je vrlo jednostavan i podrazumijeva uzimanje manje količine pacijentove krvi u nekoliko epruveta, zatim centrifugiranje. Nakon postupka centrifugiranja, u epruveti su vidljive tri različite zone :
- Prozirni sloj plazme
- Crveni sloj obogaćen eritrocitima
- Žuti sloj koji sadrži fibrin obogaćen trombocitima (PRF-platelet rich fibrin).
Fibrin obogaćen trombocitima je sloj koji se izdvaja od ostatka i direktno aplikuje na mjesto hirurškog zahvata.
Postoje dvije vrste PRF-a, zavisno od dodatka antikoagulansa prilikom centrifugiranja, pa tako razlikujemo :
- A-PRF (eng. Advanced Platelet Rich Fibrin) Dobija se centrifugiranjem, nakon čega se izdvaja membranski sloj bogat faktorima rasta, trombocitima i leukocitima. Zbog bogatog sastava, ovaj sloj ima veliku sposobnost regeneracije. Primjenjuje se nakon ekstrakcija zuba, postavljanja implantata, pri sinus liftu i kao dodatak masi mekih tkiva i kosti.
- I-PRF (eng.Injectable Platelet Rich Fibrin) Nalazi se u tečnom obliku i dobija se centrifugiranjem krvnog uzorka bez dodatka antikoagulansa (za razliku od A-PRF-a). Ovaj oblik najčešće se koristi u području estetske medicine u anti-agingu, a u dentalnoj medicini za regeneraciju i povećanje vaskularizaciju gingive.
D0BIVANJE PRF-a: PRF se dobiva centrifugiranjem krvi pacijenta, odmah nakon uzimanja krvnog uzorka. Za to su potrebni centrifuga i set za uzimanje krvi. Nakon venepunkcije odmah slijedi centrifugiranje dobijene krvi. Nakon centrifugiranja u sredini epruvete stvara se fibrinski ugrušak koji sadrži polovinu leukocita i gotovo sve aktivne trombocite. Ugrušak se, po završetku centrifugiranja, izvadi iz epruvete, prenosi na sterilnu metalnu podlogu PRF box-a, te se eventualno prisutni eritrociti nježno sastružu i odstrane. Nakon odstranjivanja eritrocita, fibrinski ugrušak je spreman za direktnu primjenu na mjesto hirurškog zahvata.
PRF je autologni proizvod, te je uklonjena mogućnost imunološke reakcije te prijenosa zaraznih bolesti (HIV, hepatitis).
Ipak, pojedina stanja predstavljaju kontraindikacije za primjenu PRF metode :
- Autoimune bolesti
- Teške metaboličke i sistemske bolesti
- Hemoterapija
- Disfunkcija trombicita
- Trombocitopenija
- Septikemija
- Poremećaj zgrušavanja krvi
- Terapija protiv zgrušavanja krvi
- Sistemska upotreba kortikosteroida unazad 14 dana
- Febrilitet unazad 14 dana
Primjena PRF metode zasigurno je revolucija u području dentalne medicine koja nam omogućava minimalno invazivne zahvate, a pruža garantovani uspjeh.